تحریف در حدیث، عوامل و پیامدها

با توجه به آسیب پذیر بودن حدیث،محدثان از دیرباز، بر این باور بوده اند که استفاده از این گنجینة گرانسنگ، نیازمند طی مقدّماتی است که یکی از آنها شناسایی آسیب ها و زدودن پیامدهای نامطلوب آن است. «تحریف» به معنای تغییر یافتن حدیث در لفظ یا معنا، یکی از این آفتهای راه یافته در احادیث است کهتشخیص آن و توجّه به پیامدهای نامطلوبی که دارد پژوهشی دقیق را می طلبد. تحریف متون دینی سابقة دیرینه ای داشته و از دیرباز مورد توجّه و دغدغة متفکّران اسلامی بویژه حدیث پژوهان بوده است. این نوشتار، با روش توصیفی ـ تحلیلی با هدف بیان عوامل و پیامدهای تحریف در احادیث، شکل گرفته است. از آنجا که اندک تغییر در حروف و کلمات، ما را در رسیدن به مقصود اصلی معصوم (ع) ناکام می گذارد، توجّه به آسیب «تحریف» از اهمیت بسزایی برخوردار است. در این مقاله به بررسی مفهوم تحریف، انواع، عوامل و پیامدهای آن پرداخته شده است. ابهام و نارسایی عبارات، اضطراب، تعارض و تغییر در مقاصد حدیث برخی از پیامدهای آن است. البته حدیث پژوه می تواند با تشکیل خانوادة حدیث، جامع نگری و یافتن تمامی احادیث مشابه و مرتبط به موضوع، به متن منقّح و غیر محرَّفِ حدیث دست یابد.